VÂRİSLERİN TASNİFİ VE TARİFİ

1930 ASHÂB-I FERÂİZ: Kitap, sünnet ve icmâ ile; hakları takdir edilen (farz kılınan) sehim sahiplerine "Ashab-ı Ferâiz" denilir. Tarifinden de anlaşılacağı gibi; mûrisin (ölen kimsenin) en yakını olan sınıftır. Bunlar kat'i nasslarla sâbit olan paylarını aldıktan sonra; geriye bir-şey kalırsa, ikinci derecede olanlar gündeme girer. Ashab-ı Ferâiz; on tanesi "Neseb" yönünden, iki tanesi "Sebeb" noktasından, toplam oniki'dir. Bunlar:
1. Baba
2. Sahih dede (Babanın babası)
3. Anne bir kardeş
4. Kız
5. Oğlun kızı
6. Anne-baba bir kızkardeş
7. Baba bir kız kardeş
8. Anne bir kız kardeş
9. Anne
10. Sahih nene (ölüye nisbetinde fâsid dede araya girmeyen nene)
Sebeb noktasından vâris olanlar:
1. Koca
2. Karı!..
Fûkaha: "Ashâb-ı Ferâiz'in" durumlarını ayrı ayrı ele alarak, kırk hal tesbit etmiştir: Şimdi farz sâhiplerini ve hallerini ele alalım.



Farz Sahipleri (Ashab-ı Feraiz)


Hallerinin Sayısı



 
Baba

3



 
Koca


2




 
Karı (Zevce)

2



 
Anne

3



 
Sahih Dede (Cedde-i Sahiha)

4



 
Kız çocuğu

3



 
Oğulun kızı

6



 
Anne-Baba bir kız kardeşler

5



 
Baba bir kız kardeş

7



 
Sahih Nene

2



 
Anne bir kardeşler

3



 

Toplam


40 hal