517 Namazi edâ ederken abdesti bozulan kimse; namazdan ayrilir. Eger o kimse imamet görevinde ise yerine birisini geçirir, abdest alir ve namaza kaldigi yerden baslar.(273) Imam-i Safii (rha) indinde ise; namaza kaldigi yerden baslamaz, yeniden kilar. Zira onun indinde yürümek ve namazdan ayrilmak namazi ifsad eden bir olaydir. Hanefi fûkahasi Resûl-i Ekrem (sav)'in: "Namazi edâ ederken kusan, burnu kanayan veya mezisi gelen kimse namazdan ayrilsin, abdest alsin ve konusmadigi süre içerisinde namazina bina etsin (yani kaldigi yerden devam etsin) Hadis-i Serifini esas almistir."(274) Ancak bina'nin sahih olabilmesi için bazi sartlar vardir. Bunlar:
  1. Bina'nin caiz olmasi için; mükellefin bu hadeste ve hades'in meydana gelis sebebinde kendi isteginin bulunmamasi sarttir. Meselâ: Mükellefin namaz içinde abdesti idrar, yellenme veya burun kanamasi sonucu bozuldugu zaman; eger bunda kasid mevcud ise, namazi ifsad olmustur. Ayrica abdestin bozulma sekli guslü gerektirmemelidir. Yani sehvetle meni inerse, velev ki kasdi olmasa da namazi bina edemez. Yeniden kilar.
  2. Kendi iradesinin disinda abdesti bozulan mükellefin; namazdan ayrildiktan sonra namaza mani olan bir harekette bulunmamasi esastir. Mesela; konusma, gülme, yeme-içme, kadinin abdest için ayagini açmasi ve bunun gibi!..
  3. Ilk abdesti bozulan mükellefin; alacagi ikinci abdestin bozulmasini gerektiren bir halin bulunmamasi sarttir: Mesela: Teyemmüm ederek namaza duran bir kimsenin abdesti bozuldugunda, ikinci abdest için namazdan ayrilir. Ancak bu sirada suyu bulursa, namazini bina edemez. Özürlü olan kadin da, namazdan ayrildiktan sonra özürü biterse, bina edemez.(275)

 518 Imam-i Merginani; "Namazi yeniden edâ etmek daha efdaldir. Zira bu sayede ihtilaf süphesi ortadan kalkar. Denilmistir ki; tek basina namaz kilan (yani cemaatle degil, ferdi olarak edâ eden) kimse, namazini yeniden edâ eder. Ancak imam ve muktedi, cemaatin faziletinden mahrum olmamak için (Sartlara riayet ederek) kaldiklari yerden devam ederler."(276) hükmünü beyan etmektedir.

 519 Namazi edâ ederken; imamet görevinde bulunan kimseden hades vaki olursa, yerine birisini geçirir. Hanefi fûkahasi Resûl-i Ekrem (sav)'in: "Sizden birisi namazini edâ ederken; kustugu veya burnu kanadigi zaman elini agzina koysun ve namaza basinda iktida eden (Müdrik'i) birisini yerine geçirsin" Hadis-i Serifini esas almistir.(277) Buna fikih istilâhinda "Istihlaf" denir. Istihlaf: "Namazi edâ ederken imamin, herhangi bir sebebten dolayi, kendi yerine baska birisini geçirmesidir"(278) Namazi bina etmenin caiz oldugu her durumda; imamin da yerine bir baskasini geçirmesi caizdir.

 520 "Imamin istihlaf etmesi caizdir" denilmistir. Sebebi bu husustaki ihtilaftir. Ibn-i Abidin: "Hatta su mescidin içinde ise abdest alip namazi üzerine bina eder. Istihlafa hacet yoktur." Nitekim bunu Zeylei söylemistir. Mescidin içinde su yoksa efdal olan istihlaf yapmaktir. Mustafa nam eserde de böyle denilmistir. Metinlerden anlasilan; her iki halde de istihlafin efdal olmasidir. Ibn-i Melek'in Mecmâ serhindeki: "Cemaatin namazini korumak için imamin istihlaf yapmasi icab eder" ifadesi söz götürür. Bahir buna Nehir'in su sözüyle cevap verilir: "Vacib olmasi vaktin darliginda gerektir" Sirac'tan naklen nehirde bildirildigine göre Cenaze namazinda bile istihlaf caizdir. Esah olan kavil budur. "Velev ki isaretle olsun" Fethû'l Kadir sahibi diyor ki: "Burada sünnet, isareti burnu kanadigini iham etmek için, sirtini kamburlastirarak burnunu tutmak sûretiyle yapmaktir"(279) hükmünü beyan ediyor. Eger kendisinde hades vaki olan imam; yerine birisini geçirmez, cemaatte bu isi yapmazsa, imamin mescidden çikmasi durumunda cemaatin namazi ifsad olur.(280)

 521 Hades'in vaki olmasindan sonra oyalanmamak esastir. Molla Hüsrev: "Hades'in vukuundan sonra, bir rükün edâ edecek kadar oyalanmak binayi (Namazi kaldigi yerden tamamlamayi) men eder"(281) hükmünü zikretmektedir.

geovisit();