Aşağıda zikredilen şu hususlardan biri dahi namazı bozar.

1. Kasden konuşmak

Kur´an, zikir ve dua dışında, namazda konuşulan herşey kasden konuşma sayılır.

Zeyd b. Erkam şöyle diyor: ´Şu ayet ininceye kadar biz namazda konuşur, birimiz diğerine ihtiyacını sorardı´.[1]

Namazlara ve orta namaza itina gösterin, can-ı gönülden boyun bü­kerek Allah için namaza durun! (Bakara/238)

Muaviye b. Hakem es-Sülemî şöyle diyor: Uz. Peygamber ile beraber namaz kıldığımız bir sırada cemaatten biri öksürdü. Ben ´Yerhamukeîîah (Allah sana merhamet etsin) dedim´. Hz. Peygamber bana şöyle dedi.: ´Bizim şu namazımıza insan kelâmından -teşbih, tekbir ve Kur´an oku­mak dışında- hiçbir şey yaraşmaz´.[2]

Bundan da.anlaşılıyor ki namazda insan kelâmı söylenirse namaz bozulur. İki veya daha fazla harften meydana gelen kelimeler mânâsız olsa bile namazı bozar. Mânâsı olan tek harfli kelimeler de namazı

bozar. Meselâ korunmak (=vikaye) masdarından harfi, dinlemek

masdarından harfi, vefa masdarından harfi gibi kelimeleri emir sigasıyla kullanmak namazı bozar.

Kişi namazda olduğunu unutarak veya yeni müslüman olduğu için namazda konuşmanın haram olduğunu bilmeyerek konuşursa ve bu konuşma altı kelimeden fazla olursa namazı bozulur.

2. Fiil-i kesir

Fiil-i kesifden maksat, çok olup peşpeşe gelmesi şartıyla namazın şartlarına ters düşen harekettir. Çünkü böyle bir fiil namazın intizamına ters düşer. Fiil-i kesirin en azı üç harekettir. Fiil-i kesifin peşpeşe gelip gelmediği örfe göre takdir edilir. Bu şartlan kendisinde taşıyan fiil namazı bozar.

3. Elbise veya bedenin necasetle mülâki olması.

Mülakat´tan maksat, elbise veya bedene bulaşan necasetin hemen atılamamasıdır. Bu durumda namaz bozulur. Çünkü bu durum namazın şartlarından birine ters düşer ki namazın sahih olmasının şartlarından biri de elbise ve bedenin necasetten temiz olmasıdır. Eğer necaset rüzgarın sürüklemesiyle veya buna benzer bir şekilde isabet ederse, kuru pislik olduğundan ötürü onu derhal temizlemek de mümkün olmazsa, namaz bozulmaz.

4. Avret mahallinden bir yerin açılması

Erkek ve kadının namazdaki avret mahallinin sınırını daha önce be­lirtmiştik. Namaz kılan kişi avretinden bir yeri kasden açarsa namaz bozulur. Fakat kendiliğinden açılır da hemen kapatırsa bozulmaz, kapatılması gecikirse namaz yine bozulur. Çünkü namazın sıhhat şartlarından biri, az bir zaman da olsa ortadan kalkmıştır.

5. Namazda yemek-içmek

Namazda yemek-içmek namazın intizamına ters düşer. Namazda olduğunu bilerek az da olsa birşey yiyen veya içen kimsenin namazı bo­zulur. Namazda olduğunu unutarak yiyen bir kimsenin namazının bo? zulması için, yediğinin örfen çok olması gerekir. Fakihler bunu ´toplamı bir nohut kadar olan şey´ diye takdir etmişlerdir. Eğer dişlerin arasında yemek artığı kalmışsa, nohut kadar da değilse ve onu kazaen yutarsa namaz bozulmaz. Namaz kılan kimsenin ağzında şeker olur, şekerin bir kısmı da erirse, bu eriyen kısım yutulduğunda, bu, namazı bozan yemeğin kapsamına girer.

6. Birinci selâmdan önce abdestin bozulması

Birinci selâmdan önce abdestin kasden veya sehven bozulması arasında fark yoktur. Çünkü namaz tamamlanmadan önce namazın şartlarından biri olan taharet ortadan kalkmıştır. Eğer birinci selâmdan sonra ve ikinci selâmdan önce abdest bozulursa namaz sahih olarak ta­mamlanmış olur. Bütün müslümanlar bunda icma etmişlerdir.

7. Öksürmek, gülmek, ağlamak ve inlemek

Eğer bunlardan iki kelime meydana gelirse namaz bozulur. Bu dört şeyin namazı bozması için, bunlarla beraber iki kelimenin de çıkması şarttır. Çıkan o iki kelime hiçbir mânâ ifade etmese de namazı bozar. Eğer gülme sonucunda bir kelime çıkarsa namaz bozulmaz. Bu hüküm, bunların kasden yapılması halinde böyledir. Ama kişi gayr-i ihtiyarî olarak bunları yaparsa, meselâ Öksürür veya istemediği halde gülerse namazı bozulmaz. Tebessüm ise namazı bozmaz.

Zikir ve duada halka hitap etmek kasdedilirse namaz bozulur. Meselâ namazda iken bir insana yerhamukeüah (Allah sana merhamet etsin) denildiğinde namaz bozulur. Çünkü bu insan kelâmından sayılır. Namaz ise insan kelâmını kabul etmeyen bir ibadettir. Bu hususu daha önce belirtmiştik.

8. Niyeti bozmak

Eğer namazdan çıkmaya azmedilir veya namazdan çıkmayı birşeye bağlar ve o şey de olursa namaz bozulur. Namazın bununla bozul­masının nedeni şudur: Namaz ancak kesin bir niyetle sahih olur. Böyle bir kast ise, kesin niyete ters düşer.

9. Sırtı kıble´ye çevirmek

İstikbâl-i kıble namazın şartlarından biridir. Namaz kılan kişi ister kendisi Kabe´ye sırtını çevirsin, isterse başkası onu zorla çevirsin bu tak­dirde namazı bozulur. Ancak kendisi kasden çevirirse namazı hemen bozulur. Fakat zorla döndürülürse namaz bozulmaz, bir müddet bu du­rumda kalırsa bozulur. Birisi, namaz kılanı zorla kıbleden çevirdiğinde ?namaz kılan kişi hemen kıbleye dönerse namazı bozulmaz. Bu husus örfe göre takdir edilir.

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Buharî/4260; Müslim/539

[2] Müslim/537