Soru: "Oğlumuz bir kıza talip oldu. Sünnete riayet ederek ailesinden istedik, verdiler. Söz kesildi ve nişan yapıldı. Nişan merasimi esnasında, imam nikahı da kıyıldı. (...) Daha sonra; olmaması gereken bir ihtilaftan dolayı nişan bozuldu. Oğlumuz bain talakla boşadı. Yani halvet-i sahiha veya cim'a tahakkuk etmeden talak vuku buldu. (...) Nişan sırasında kıza taktığımız altınları geri verdiler. Ancak örf olduğunu söyleyerek, nişan elbiselerini iade etmediler. Örf ile amel edilir mi?"


CEVAP: Nikah akdinden sonra; halvet-i sahiha veya cim'a tahakkuk etmeden talak vuku bulursa, kadına mut'a (hediye) verilir. Bu noktada o beldenin örfüne riayet etmekte fayda vardır. İbn-i Abidin, örfün delil olmasını şöyle ifade etmiştir: "Örf ve adetin delil olarak kabul edilmesi, onu örf olarak benimseyen ve kabul edenlere göredir. (...) Örfün delil olarak kabul edilmesi de nass ile sabittir. Nitekim bir Hadis-i Şerif'te Resulullah (sav): "Müslümanların güzel görüp, güzel saydıkları şeyler Cenab-ı Hak (cc) katında da güzeldir" buyurmuştur.(1) Sahih örfü dikkate alarak, mut'a (hediye) miktarını tesbit edebilirsiniz. Feteva-ı Hindiyye'de, "Mut'a; baş örtüsü, elbise ve çarşaftan ibaret üç parça elbisedir. Bu onların örfüdür. Bize göre bizim örfümüz muteberdir"(2) hükmü kayıtlıdır. Beldenizin örfünde, nişan elbiselerinin iadesi sözkonusu değilse, mut'a olarak bırakılabilir. Meselenin özü budur.

(1) İbn-i Abidin-Reddü'l Muhtar Ale'd Dürri'l Muhtar-İst: 1983, C: 11, Sh: 136. (2) Şeyh Nizamüddin ve Heyet- Feteva-ı Hindiyye-Beyrut: 1400, C: 1, Sh: 304.