Soru: "Son yıllarda yayınlanan bazı eserlerde; "Kur'an-ı Kerim mezarlıklarda ölülerin ruhuna okunmak için değil, diriler için indirilmiştir. Allahu Teala (cc)'nın bizlere yüklediği vazifeleri öğrenmek ve salih amellerde bulunmak için, Kur'an-ı Kerim'i anlayarak okumak gerekir. Mânâsını bilmeden okumanın herhangi bir faydası yoktur" gibi tezler ileri sürülmektedir. (..) Beldemizde yaygın olan bir örf ve adet vardır. Ölünün arkasından hatim indirilir ve sevabı ölüye bağışlanır. Belirli günlerde mezarlıklar ziyaret edilir, Yasin veya Tebareke suresi okunur. Hatim indiren hocaefendilere hediye verilir. (..) Ölünün arkasından Kur'an-ı Kerim okunması, sahih bir örf müdür? Ölüye herhangi bir faydası olur mu? Bir kimse, Kur'an-ı Kerim okuduğu için ücret alabilir mi? diyorsunuz.

CEVAP: Önce: "Ölünün arkasından Kur'an-ı Kerim okunması, sahih bir örf müdür? Ölüye herhangi bir faydası olur mu?" Sualinize cevap vermeye gayret edelim. Bilindiği gibi Kur'an-ı Kerim okumak bir ibadettir. Mezar ziyareti ise, ölümü ve hesap gününü hatırlatan bir ameldir. Resul-i Ekrem (sav)'in: "-Her kim kabristana girer de Yasin Suresi'ni okursa, o gün Allahu Teala (cc) kabirdekilerin azablarını hafifletir. Okuyana da oradakilerin sayısınca sevap verilir." (1) hadis-i şerifi, bunun delilidir. Bazı kimselerin "- Kur'an-ı Kerim diriler için inmiştir, ölüler için değil" şeklinde ifade ettikleri mahiyet doğrudur. Zaten kabristanı ziyaret edip, Kur'an-ı Kerim okuyan kimse de diridir. Ölülerden teklif düşmüştür. Bu konuyla ilgili olarak Feteva-ı Hindiyye'de: "-Ölü defnedildikten sonra; kabrin başında, bir deve kesilip eti dağıtılacak kadar bir müddet oturup, Kur'an-ı Kerim okumak ve ölü için dua etmek müstehaptır. Cevheretü'n Neyyire'de de böyledir. İmam-ı Muhammed'e göre, kabrin yanında Kur'an-ı Kerim okumak mekruh değildir. Alimlerimiz bu görüşü kabul etmişlerdir. Okunan Kur'an-ı Kerim ölüye fayda verir. Muhtar olan kavil budur. Muzmarat'da da böyle zikredilmiştir. Kabrin üzerine mescid veya türbe yapmak mekruhtur" (2) hükmü kayıtlıdır. Bu tesbitten sonra, "-Bir kimse, Kur'an-ı Kerim okuduğu için ücret alabilir mi? sualinize geçebiliriz. Hanefi fukahası: "-İbadet ve taat için yapılacak icareler sahih değildir" (3) hükmünde ittifak etmiştir. Bir kimse, Kur'an-ı Kerim okuduğu için ücret alamaz. Zira okumasının sevabı, hassaten kendisine mahsustur. Kendisine mahsus olan sevabını satabilmesi mümkün değildir. Ayrıca Resul-i Ekrem (sav)'in: "Kur'an-ı Kerim'i okuyunuz. Fakat onunla dünyalık kazanıp yemeyiniz" (4) buyurduğu sabittir. Herhangi bir mükellefin; sevabını ölen yakınına bağışlamak niyetiyle, ücret karşılığı Kur'an-ı Kerim okutturması da caiz değildir. Meselenin özü budur. Birbirimize dua edelim.

(1) İbn-i Abidin- Reddü'l Muhtar Ale'd Dürri'l Muhtar- İst: 1983 C: 3 Sh: 503. (2) Şeyh Nizamüddin ve Heyet- El Feteva-ı Hindiyye- Beyrut: 1400 C: 1 Sh: 166. (3) İmam-ı Serahsi- El Mebsut- Beyrut: ty C: 9 Sh: 37, Ayrıca Ömer Nasuhi Bilmen- Hukuki İslamiyye ve Istılahat-ı Fikhiyye Kamusu-İst: 1976 C: 6 Sh: 173 Madde: 89, İbn-i Abidin- Şifau'l Alil- İst: 1325 Sh: 189. (4) İmam- Merginani- El Hidaye - Kahire: 1965 C:3 Sh: 240.