Soru: "Bir sohbette kaza namazları konusu açıldı. Değişik görüşler ortaya çıktı. Bazı arkadaşlar, 'Resul-i Ekrem (sav)'in yaşadığı dönemde; Müslümanlar arasında, kaza namazı kavramı mevcut değildir. Çünkü herkes namazını vaktinde eda etmiştir' iddiasını ortaya attılar. (...) Bazıları ise, 'İslam alimleri; Resul-i Ekrem (sav)'in sünnetinde olmayan bir şeyi nasıl teklif edebilirler?' diyerek, itirazda bulundular. (...) Kütüb-i Sitte'de, kaza namazının meşruiyetini belirten herhangi bir hadis var mıdır? Kaza namazından sonra, tevbe etmek gerekir mi?"


CEVAP: İslam alimlerinin; muhkem ve meşru delili olmayan bir ameli, insanlara teklif etmeleri mümkün değildir. Farz olan ve vaktinde eda edilmeyen bir namazın kaza edileceği, sünnet ile sabittir. Sünen-i Tirmizi ve Sünen-i Nesai'de yer alan, Hz. Abdullah b. Mesud (ra)'dan rivayet edilen hadis-i şerif'te, "Müşrikler Hendek gününde Resul-i Ekrem (sav)'i ve bizi dört vakit namazdan (öğle, ikindi, akşam ve yatsı) alıkoydular"(1) denilmektedir. Savaş gibi meşru sebeplerden dolayı, farz namazların vaktinde eda edilemediği sabittir. Hz. Cabir b. Abdullah (ra)'dan gelen rivayet ise şöyledir: "Hz. Ömer (ra) Hendek savaşının devam ettiği bir günde gelip, Kureyş müşriklerine hakaret etti ve şöyle dedi: 'Ey Allah'ın Resulü!.. Güneş battı ve ben vallahi hala ikindi namazını kılabilmiş değilim." Bunun üzerine Resul-i Ekrem (sav), 'Ben de henüz kılabilmiş değilim' buyurdu. Sonra Buthan'a gittik. Resulullah abdest aldı, biz de aldık. Burada güneş battıktan sonra ikindi namazını kıldı. Arkasından da akşam namazını kıldı."(2 ) Kütüb-i Sitte'de; ashab-ı kiram'ın, farz namazları kasden terk ettiklerine dair bir haber mevcut değildir. Mektubunuzun sonunda yer alan "Kaza namazından sonra, tevbe etmek gerekir mi?" sualine gelince: İbn-i Abidin, "Özürsüz bir namazın vaktini geçirmek büyük günah olup, kaza etmekle (günahı) ortadan kalkmaz. Kaza ile yalnız terk etmenin günahı giderilir ve namazı kaza edince bundan dolayı azab olunmaz. Fakat tehirinin günahı bakidir. Ancak kazadan sonra tevbe etmekle giderilir"(3) diyerek, bir inceliğe işaret etmiştir. Kaza namazından sonra, tevbe etmek gerekir. Meselenin özü budur. Birbirimize dua edelim.

(1) Sünen-i Tirmizi- İst.: 1401 C: 1, Sh: 337 K.Ebvabu's Salat: 132, Had. No: 179. Ayrıca Sünen-i Nesai: C: 2, Sh: 17-18 K.Ezan: 22. (2) Sahih-i Buhari- İst.: 1401 C: 1, Sh: 147 K.Mevakiti's Salat: 36. Ayrıca Sahih-i Müslim- C: 1, Sh: 438 Had. No: 209 (631). (3) İbn-i Abidin- Reddü'l Muhtar Ale'd Dürri'l Muhtar- İst.: 1982 C: 3, Sh: 129.