Fıkıh Sayfası

Hicret.Org Fıkıh Sayfası, Nurulizah, Hidayet Güneşi, Fıkıh Kitapları

798 Kur'an-ı Kerim'de: "Oruç (günlerinin) gecesinde kadınlarınıza yaklaşmak size helâl kılındı. Onlar sizin için, siz de onlar için birer libassınız. Allah nefislerinize karşı za'af göstermekte olduğunuzu bildi de, tevbenizi kabul etti, sizi bağışladı. Artık (bundan sonra geceleri) onlara yaklaşın ve Allah'tan hakkınızda yazdığınızı isteyin. (Bütün gece) fecr(i sadık) olarak, ak iplik, kara iplikten size seçilinceye kadar yeyin, için sonra geceye kadar orucunuzu tamamlayın"(18) hükmünü beyan buyurulmuştur. İmam-ı Serahsi; bu Ayet-i Kerime'de zikrolunan "Siyah ve beyaz iplik" kelimelerinin renk manasına kullanıldığını; ufuktaki yaygın beyazlığın zahir olması ile oruç'un başlayacağını kaydetmektetir.(19) Esasen Hanefi fûkahası; "

İhlâs Sûresi بِسْـمِ ٱللهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِيمِ



قُلْ هُوَ ٱللهُ اَحَدٌ ﴿﴾ ٱَللهُ ٱلصَّمَدُ ﴿﴾ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ﴿﴾



وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا اَحَدٌ ﴿﴾

1787 - Soru: Nikahta mehr-i müeccel veya mehr-i muaccel diye adlandırılan hususları açıklar mısınız?
Cevap: Nikah akdi sırasında mehir tesbiti vacibtir. Kararlaştırılan mehir peşin verilirse "mehr-i muaccel", daha sonra verilmek üzere söz verilmiş ise "mehr-i müeccel" adını alır.
1788 - Soru: Onbeş-yirmi sene evvel az bir parayı mehir olarak verip nikahladığı kadını şimdi boşayacak olsa, konuşulan miktarı mı ödeyecek, yoksa o zamanki paranın değeri arasında bir ayarlama mı yapacak?
Cevap: Ne miktar konuşuldu ise onu vermesi gerekir. Ondan az verirse zulmetmiş, fazla öderse faiz vermiş olur. Ancak şunu belirteyim: Altın konuşulmuş ise altın olarak öder, kağıt para söyledi ise onu verir.

Kaza´nın Tarifi:

Kaza; lugatta birçok anlama gelir:

1. Kaza, hüküm mânâsına gelir.

Rabbin yalnız kendisine kulluk etmenize, anaya-babaya iyi dav­ranmanıza hükmetti.

Ösra/23)

2. Kaza, birşeyi bitirmek anlamına gelir.

Musa da onun (düşmanlarından olan kişinin) göğsüne bir yumruk vurdu. Böylece onun işini bitirdi.

(Kasas/15),

3. Kaza, eda etmek ve sona ulaşmak anlamına gelir.

Ona (Lût´a) şu kesin emri bildirdik: ´Sabaha çıkarlarken muhakkak onların ardı kesilecektir´.

(Hicr/66)

4. Kaza, sanat ve takdir mânâsına gelir.

Böylece onları iki günde yedi gök (olarak) takdir etti. (Fyssilet/12)

Reddin Tarifi

Red lugatta ´dönüş, sarfetmek, kabul etmemek´ gibi mânâlara gelir. Reddin ıstılahı mânâsı ise meseledeki paylara düşen eksiklik ve mirasçıla­rın paylarında olan fazlalıktır. Bu bakımdan red, avlin (meseleyi inceltip yükseltmenin) zıddıdır. O halde pay sahipleri haklarını aldıktan sonra ge­riye birşey kalırsa, onu alacak kimse de yoksa, geriye kalan o miktar, pay sahiplerine payları nisbetinde taksim edilir. Ancak kan İle koca bundan istisnadır. Onlar redden istifade edemezler.

Reddin Şer´î Hükmü

442 Önce "Sifat" mefhumu üzerinde duralim. Sifat, lûgatta masdardir. Örf'te ise; farz, vacib, sünnet ve menduba samil olan bir keyfiyettir. Ibn-i Abidin: "Sifat ve vasif kelimeleri ayni kökten türeme, iki masdardirlar. Kelâm ûlemasi, bunlarin arasinda fark görmüs: "Vasif, tavsifi yapan sahisla, sifat ise tavsif edilen seyle bulunur" demislerdir. Lakin kamusun sözü, sifatinda lugat itibariyle mevsufta bulunacagina delâlet eder. Su halde sifat bazen masdar, bazen isim olur, vasif ise yalniz masdardir. Fetih ve Bahir'da söyle denilmistir: "Bazen vasif kelimesinden, sifat murad edildigi inkar olunamaz. Ama bununla lügaten birlesmek lazim gelmez. Çünkü vasfin da masdar oldugunda süphe yoktur." Bu sözden anlasildigina göre; vasif kelimesi bazen isim olarak mecazen sifat man

1266 - Oruçta farz olan niyet neden ibarettir?
Cevap: Oruçlu olduğunu kalben bilmektir.
1267 - Soru: O halde oruca dil ile niyete lüzum var mı, varsa dil ile niyetin hükmü nedir?
Cevap: Dil ile niyetin hükmü sünnettir. Bu unutulacak olsa, orucun sıhhatine engel teşkil etmez.
1268 - Soru: Bir kimse dil ile yaptığı niyette "İnşaallah" kaydını kullanırsa niyeti sahih olur mu?
Cevap: Bir kimse, "Ben inşa Allah yarın oruç tutacağım" diye niyet etse bu niyet ile tutulan oruç sahih olur.
1269 - Soru: Bir kimse, "Davete çağırılırsam iftar etmeye, çağrılmazsam oruç tutmaya niyet ettim" dese bu niyet ile oruç sahih olur mu?
Cevap: Böyle bir niyet ile oruçlu olmaz.

598 Resûl-i Ekrem (sav)'in: "Bir kimse namazdan gafil olup uyusa veya namazi unutsa, hatirina ancak imama iktida edip namazi edâ ederken gelse evvela içinde bulundugu namazi kilip, ondan sonra hatirina gelen namazi kaza etsin. Sonra imam ile kildigi namazi iade etsin"(428) Hadis-i Serifini esas alan Hanefi Fûkahasi, kaza namazi ile farz namaz arasinda tertibin vacip oldugunda ittifak etmistir. Mesela; bir mükellef ögle namazini, uyudugu veya unuttugu için edâ edememisse, ikindi namazini edâ ettikten sonra bunu hatirlarsa, önce ögle namazini kaza deder, daha sonra kilmis oldugu ikindi namazini iade eder. Kazaya kalmis namazlar "Fevait-i Kadime" ve "Fevait-i Hadise" olmak üzere ikiye ayrilirlar.(429) Imam-i Azam (rha) göre; kaza namazlari alti vakti geçerse tertip sakit olur. B

Hünsa ile ilgili olarak Tablo 141´deki meseleyi misal olarak ele alalım:

(2)
(3)


6
3
(Kadın)
2


3
2

1
Oğul
Asabe

2
1

1
(Erkek) Hünsa´nın çocuğu



(Tablo 141)

Birinci meselede hünsanm erkek olduğu farzedilmiştir. Burada iki erkek çocuk mirasçı olmuşlar ve terekeyi eşit şekilde paylaşmışlardır. Bu meselenin aslı, çocukların sayısı olan 2´dir; her çocuk 1 pay alır.

304 Önce kelime üzerinde duralım. Edeb; "Edûbe" fiilinden türetilmiş olup; zarafet, insanlara sözle ve amelle güzel muamelede bulunmak, edib bir kimsenin kendisiyle teeddüb ettiği şeyleri taklid etmek gibi manalara gelir.(107) Seyyid Şerif Cürcani "Edebi"; insanı hata ve kusurdan koruyan meleke, irfan olarak tarif ediyor.(108) Abdest'in edebleri; ûlemanın üzerinde ittifak ettiği hususlardır: Meselâ: Abdest alırken, başkasından yardım istememek bir edebtir. Aksi sözkonusu olursa; insanlardan bir kısmının, diğerlerini abdest alırken dahi hizmetçi tutmasına vesile olur!.. Dolayısıyla bu İslâmi edebe ve mü'minlerin kardeşliğine zarar verir.

1116 Resûl-i Ekrem (sav)'in: "On dirhemden daha az mehir olmaz"(86) buyurduğu bilinmektedir. Hanefi fûkahası bu hadis-i şerifi esas olarak; "Mehrin en azı on dirhem gümüştür. Dirhemler; tıpkı zekâtta olduğu gibi, yedi miskal ağırlığında olmalıdır. Madrub (basılmış, darbedilmiş para) olup olmaması müsavidir. Külçe gümüş şeklinde de olabilir"(87) hükmünde ittifak etmiştir. Resûl-i Ekrem (sav) döneminde, beş dirhem gümüşle bir koyun satın alınabildiği bilinmektedir.(88) Dolayısıyla, Asr-ı Saadette; mehrin en az miktarı ile, iki koyun satın alınabilmektedir.(89)

Bir Kaide

Sözü geçen sünnetlerden birine ters düşen şey, namazın mek­ruhlarına dahildir. Mekruhları, Hz. Peygamber terkedilmesini istediği için terkeden sevap elde eder. İşleyen ise ikab görmez. İntikal tekbirlerini al­mak sünnet olduğu için, terketmek mekruhtur.

Namazda yapılan bazı şeyler vardır ki onları terketmek sünnet, işlemek mekruhtur. Onlardan bazıları şunlardır.

1. İhtiyaç olmadığı halde namazda başı çevirmek mekruhtur, Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:

Kul, namazda sağa sola dönmedikçe Allah o kula (rahmetini) yönel­tir. Kul, sağa sola döndüğünde Allah rahmetini ondan başka yere çevirir.[1]

Namazda sağa sola bakmak, şeytanın kulun namazından çaldığı şeydir.[2]

Soru: "Fıkıh köşesini dikkatle takip ediyorum. Birçok meseleyi öğrenmemize vesile olduğunuz için teşekkür ederim (..) Türkiye'de tarikat konusunun, değişik açılardan tartışıldığı malumunuzdur. Şeriat, tarikat ve hakikat kavramları, insanların eğilimlerine göre mahiyet kazanmaktadır. Bazıları keramet üzerinde ısrarla dururken, diğerleri bunu inkar etmektedirler. Bununla ilgili iki makelenin fotokopisini size gönderiyorum. (..) Öğrenmek istediğim meseleler şunlardır: Tarikatın Hz. Ebu Bekir (ra) ile başladığı iddiası doğru mudur? Keramet'in mahiyeti nedir? Kur'an ve sünnette kerametin delili var mıdır?"

Nasr Sûresi بِسْـمِ ٱللهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِيمِ



اِذَا جَآءَ نَسْرُ ٱللهِ وَٱلْفَتْحُ ﴿﴾ وَرَاَيْتَ ٱلنَّاسَ يَدْخُلُونَ فِى



دِينِ ٱللهِ اَفْوَاجًا ﴿﴾ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَٱسْتَغْفِرْهُ اِنَّهُ



كَانَ تَوَّابًا ﴿﴾

FATIHANIN MEÂLI

"Rahman ve Rahim Olan Allah´ın Adı ile"

Hamd alemlerin Rabbi, Rahman ve Rahim, din gününün sahibi olan Allah´a mahsustur. Yalnız sana kulluk eder ve yalnız senden yardım dileriz. Bizi dosdoğru yola, kendilerine nimet verdiklerinin yoluna ilet. Gazaba uğrayan ve sapıkların yoluna değil. AMİN

Hadis-i Şerifler

"Selam kelamdan öncedir." ALLAH (cc) Rasûlü doğru söyledi.

"Beşikten kabre kadar ilim isteyiniz." ALLAH (cc) Rasûlü doğru söyledi.

İnsanların hayırlısı, insanlara en faydalı olandır. Allah (cc) Rasulü doğru söyledi.

"Kendin için sevip istediğini başkaları içinde sev, iste." ALLAH (cc) Rasûlü doğru söyledi.