Fıkıh Sayfası

Hicret.Org Fıkıh Sayfası, Nurulizah, Hidayet Güneşi, Fıkıh Kitapları

270 - Soru: Minberde hutbe okurken veya hutbeyi okuduktan sonra ve cuma namazının farzını kılmadan önce hatibin abdesti bozulsa, cemaat arasında namaz kıldıracak kimse de bulunmasa, ne yapması gerekir?

İnsan-Allah ilişkisinin zayıflaması veya kopması tehlikesinden dolayıdır ki Kur’an-ı Kerim’de Allah’a yakarmak emredilmiş ve en kötü şartta bile O’nun yardımının aranması ve umulması istenmiştir.

Sesi kısarak sözü yükseltmektir dua. Kelamdır, duyuş ve hissediştir. Kuvvet ve kudret karşısında aczin ve zavallılığın sınanmasıdır. Kimi zaman ise Allah’ın adını anmak için yakarıştır. Ama ne olursa olsun, gözyaşı kadar içten ve kar tanesi gibi bembeyazdır dua.

Dua, Allah’ın rablık ve ilâhlık hakikatine köklü bir sığınma hadisesidir. Dua, insanın varlık karakterinin tabii bir parçasıdır ve onu tamamlayan dördüncü boyuttur. Dolayısıyla dua, insanı fizikötesi ilâhi gerçekliklere götürür.

Eller duaya kalkınca

355 Teyemmüm etmek zorunda kalan mükellef; önce pak ve temiz bir toprak bulmak zorundadır. Bu toprak cinsi bir madde de olabilir. Kollarını dirseklerinden yukarıya kadar sıvar. Elinde yüzük veya bilezik gibi birşey varsa bunları çıkarır. Elinde veya yüzünde teyemmüm'e mani olacak, herhangi bir pislik (Mum, yağlı boya vs.) varsa onları temizler. Alauddin El Haskafi: "Teyemmüm, yüzünü ve dirseklerle beraber kollarını kaplamak sûuretiyle yapılır. Hatta bir kıl veya burnunun kenarını bıraksa caiz olmaz. Elindeki yüzüğü veya bileziği ya çıkarır, yahut oynatır. Bununla fetva verilir. Kollar dirseklerle beraber mülahaza edildiği için kolu kesik olan kimse dirseğine mesh eder."(222) hükmünü zikrediyor. Dolayısıyla ön hazırlık buna göre yapıl

496 - Soru: Vücut hatlarını belli eden dar pantolonla namaz kılınır mı? Bu hususu açıklar mısınız?
Cevap: Kılınabilir. Fakat pantolonların geniş yapılmış olanını giymek takvaya ve ahlaka daha uygun olur.
497 - Soru: Giyilen elbisenin dar olması halinde altındaki uzuv belli olsa setr-i avret bozulmuş sayılır mı?
Cevap: Kumaşın kalın olması sebebiyle altı görülmüyorsa, darlığı sebebiyle altındaki uzvun belli olması setr-i avrete mani değildir.
498 - Soru: Bir erkek, başka elbise bulunmaması halinde ipek elbise giyerek namaz kılsa o namaz sahih olur mu?
Cevap: Olur. Onun giyilmesinin haramlığı, başka bir elbise bulunması halindedir. İpekten başka bir elbise olmayınca, onunla tesettür ederek namaz kılmak sahihtir.

Yevmi şekte oruç tutmak, ramazan niyyetiyle yahut başka vacip niyyetiyle olursa, mekruhtur (1).

Niyyeti tâyin etmeyip te: O gün ramazan ise, farz ve değil ise, vacip yahut nafile olarak oruçluyum, diye farz ile vacip yahut farz ile nafile veya vacip ile nafile arasında tereddüt eylemek suretiyle, saim olmak dahi. - min vechin - farza veya şebihine niyyet demek olduğundan, mekruhtur (2).

Yevmi şekin orucundan bizi nehy eden hadisi şerife nazaran: «Şehri siyamı, ondan evvel bir veya iki gün oruç tutarak istikbal etmeyin» buyurulmuş olduğu cihetle, yevmi şek ile beraber, ondan yalnız bir gün evvel oruç tutmak dahi, mekruhtur (3).

Hibe´nin Tarifi

Hibe´nin lügat mânâsı, ´herhangibir istihkak olmaksızın verilen atiyye´ demektir. Hibe´de, alan kişi için bir yarar sözkonusudur. İşte buna binaen bizzat malların kendisi hibe edilebildiği gibi, bizzat ma! olmayan şeyler de hibe edilebilir. Malların bizzat kendilerinin hibe edilebileceğine delâlet eden ayetler şunlardır:

(Allah) dilediğine kız çocukları, dilediğine de erkek çocukları bahşe­der. (Şûra/49)

İhtiyarlığıma rağmen bana İsmail ve İshak´ı bağışlayan Allah´a ham-dolsun. Şüphesiz kî rabbim duayı işitendir.

(İbrahim/39)

Mal olmayan şeylerin hibe edilebileceğine delâlet eden ayetler de şunlardır:

(Ey rabbimizî) Katından bize rahmet ihsan et! (Aîu İmran/8)

1628  Hz. Ebû Seleme (r.anha) validemizin oğlu Ömer (ra)'den şu şekilde rivayet olunmuştur: "Ben Resûlullah (sav)'ın terbiyesi altında olan bir çocuktum. Yemek yerken elim, yemek kabının her tarafında dolaşırdı. Resûlullah (sav) bana: "Ey oğul (yemeğe başlarken) Allahû Teâla (cc)'nın adını an (besmele çek), sağ elinle ve sana yakın olan taraftan ye!.." buyurdu. Ondan sonra ben; her zaman besmele çeker, sağ elimle ve önümden yemek yedim"(32)

100 Kur'an-ı Kerim'de: "Andolsun ki, biz her kavme "Allah'a ibadet edin, Tağut'a kulluk etmekten kaçının" diye (Tebligat yapması için) bir peygamber göndermişizdir"(6) buyurulmaktadır. Esasen Hz. Adem (as)'den itibaren bütün peygemberler insanları "Allahû Teâla (cc)'ya iman ve ibadet etmeye" davet etmişlerdir. Resûl-i Ekrem (sav)'in "Peygamberler babaları bir kardeşler gibidirler, dinleri birdir"(7) buyurduğu sabittir. Dolayısıyla İslâm dini; ilk insan ve ilk peygamber olan Hz. Adem (as)'le birlikte başlamıştır. Dinleri sınıflandırırken, kat'i haberlerle (Nass'la) sabit olan hakikati esas almamız gerekir. Dolayısıyle  filozofların veya sosyologların yaptığı hiçbir tasnif, hakikatin ifadesi değildir. Zanna dayanan tasniflerdir.

1081 - Behce Fevtalarından: "İntihar eden kimse, yıkanır ve namazı kılınır" (H. Ec. 1/8).
Açıklama: Hanefi mezhebine göre, intihar eden kimse, yıkanır ve üzerine namaz kılınır. Ancak, İmam Ebû Yusuf'e göre, intihar hata yolu ile veya şiddetli bir ağrıdan dolayı yapılmış olmadıkça, o kimsenin üzerine namaz kılınmaz.
1082 - Netice Fetvalarından: "Eşkiyalık yapan Müslüman bir kimse, çarpışma sırasında öldürülse, yıkamak ve üzerine namaz kılmak lazım olmaz."

Suların Kısımları

Sular.dört kısma ayrılır:

1. Temiz ve temizleyici olan sular.

2. Temiz ve temizleyici olmakla beraber kullanılması mekruh olan sular.

3. Temiz olduğu halde temizleyici olmayan sular.

4. Necis olan sular.

Temiz ve Temizleyici Olan Su

9. BÖLÜM: NİKAH BAHSİ

1737 - Soru: Bir kimse karısının hala ve teyzesini, karısının üzerine nikahlayamaz. Bunu biliyoruz. Süt itibariyle teyze ve hala olan kadın da, nesep itibariyle olan gibi haram mıdır?
Cevap: Evet, haramdır. Bir erkek, karısının süt teyzesini veya süt itibariyle halasını, karısının üzerine nikahlayamaz. "Nesebin haram kıldığım süt de haram kılar" Hadisi şaşmaz bir kıstasımız olmalıdır.
1738 - Netice Fetvalarından: "Gerdeğe girmeden vefat eden kadının kocasına, onun süt annesini nikahlamak caiz olmaz" (H.Ec. c. 1/36)

569 Imam-i Azam Ebû Hanife (rha) Resûl-i Ekrem (sav)'in: "Süphesiz Allahû Teâla (cc) size bir namaz ziyade etti. Dikkat ediniz ki; o namaz vitir namazidir. Öyle ise onu (Vitir'i) yatsi ile fecrin tuluû arasinda edâ ediniz" Hadis-i Serif'ini esas alarak bu vücûb için kat'i bir emirdir. Bu sebeble, edâ edilemezse, kazasi da vacib olur. Bu icma ile sabittir. Onu inkâr edenin tekfir edilmemesi, vücûbunun sünnet ile sabit olmasindandir"(379) hükmünü beyan buyurmustur. Molla Hüsrev: "Vitir Namazi farz-i ameli'dir, farz-i itikadi degildir. Zahiriyye'de; vitir namazi amel açisindan farz hükmündedir. Ilim noktasindan ise degildir" denmistir. Ulema vacibtir diye zikretmislerdir. Imam-i Yusuf (rha) ve Imam-i Muhammed (rha) indinde ise sünnet-i müekked'dir"(380) buyurmaktadir.

343 Müsta'mel (Kullanılmış) suyun hadesten taharet ve gusül için tekrar kullanılması caiz değildir.(194) Ulema müsta'mel suyun temiz olup-olmadığı hususunda ihtilâf etmiştir. İmam-ı Muhammed (rh.a) "O temizdir" buyurmuş ve bu kavil İmam-ı Azam'dan (rh.a) da rivayet, edilmiştir. Muhıyt'te de böyledir. Kendisi ile hades giderilmiş olan Allahû Teâla (cc)'ya kurbet kasdı ile kullanılmış bulunan su, sahih olan rivayete göre "Ma-i Müstamel'dir."(195) Molla Hüsrev: "Müsta'mel su temizdir. Fakat temizleyici değildir. Fetva da bunun üzerinedir"(196) hükmünü zikretmektedir.

Soru: "-Çevremizdeki insanlar, resmi nikah ile İslami nikahın aynı şartları taşıyıp-taşımadığı konusunda tereddüt etmektedirler. Bazı hocaefendiler "Resmi nikahta tarafların rızası alınmakta ve buna iki kişi şahit olmaktadır. İslami nikahın rükünlerine baktığımız zaman, aynı unsurları görüyoruz. Bu durumda, ikisi arasında fark yoktur" diyorlar. Diyanet İşleri Başkanı; bir haftalık dergide yayınlanan röportajında, bu iki nikah arasında, dua müstesna, bir fark olmadığını belirtmektedir. (..) Bu değerlendirmeler doğru mudur? İslam'da nikahın sahih olması için gereken şartlar ile resmi nikahın şartları aynı mıdır? Aynı değilse ne gibi farklar vardır?"