Fıkıh Sayfası

Hicret.Org Fıkıh Sayfası, Nurulizah, Hidayet Güneşi, Fıkıh Kitapları

1949 Bunlar kadınlardan olmak üzere dört sınıftır. Esasen ashâb-ı ferâizden olup; bir tane oldukları zaman terikenin yarısını (1/2), iki veya daha fazla oldukları zaman mirâsın üçte ikisini (2/3) alan; kendi derecelerinde bir erkek (kardeş) bulunduğu zaman asabe olan kadınlara Asabe bigayrihi denir.
Birincisi: Mûrisin kızlarıdır.
İkincisi: Mûrisin oğlunun kızları.
Üçüncüsü: Mûrisin anne-baba bir kız kardeşleri.
Dördüncüsü: Mûrisin baba bir kız kardeşleri!.. Şimdi sırasıyla bunların (asabe bigayrihi'nin) derecelerin izâha gayret edelim.

Soru: "Bir sohbette, mübarek geceler ve kandiller konusu açıldı. Bir hocaefendi, "Kadir gecesinin dışındaki hiçbir gecenin önemli olmadığını ve mübarek geceleri ihya adına bid'at işlendiğini" belirtti. Daha sonra, "Sahih-i Müslim'de kayıtlıdır. Hz. Abdullah İbn-i Mesud, 'Her kim senenin bütün gecelerini ibadetle ihya ederse, Kadir gecesine rastlar' demiştir. Kadir gecesi, yılın herhangi bir gecesi olabilir. Bu gecenin Ramazan ayında olup-olmadığı şüphelidir" iddiasını ortaya attı. (...) Bazı kardeşlerimiz: "Her geceyi Kadir bil" atasözünü naklettiler. Bazıları da bu iddianın doğru olmadığını söylediler. (...) Kadir gecesini, diğer gecelerden farklı kılan keyfiyet nedir? Bu gecenin fazileti, sadece Kur'an-ı Kerim'in indirili

1760  Resûl-i Ekrem (sav) ashabıyla karşılaştığı zaman; (özellikle Cum'a ve Bayram namazlarından sonra tebrikleşirken) musafaha etmiştir.(270) Ayrıca Bey'at alırken; musafahayı asla terketmemiştir. İslâm ûleması musafaha etmenin sünnet olduğu hususunda müttefiktir. Resûl-i Ekrem (sav): "İki müslüman karşılaştığı zaman, birbirleriyle musafaha edip, aziz ve celil olan Allahû Teâla (cc)'dan birbirleri hakkında mağfiret talep ederlerse, daha yerlerinden ayrılmadan Cenab-ı Hak (cc) ikisinin de günahlarını affeder"(271) müjdesi de sarihtir. Sahabe-i Kiram; iki elle tutuşarak musafaha yapmıştır.(272) Tek elle musafaha yaptıklarına dâir sahih bir rivayet yoktur. Musafaha ile birlikte; birbirine duâ etmek ve Allahû Teâla (cc)'dan mağfiret t

1616 Yeryüzünde ve gökyüzünde bulunan bütün nimetler insana verilmiştir. Nitekim Kur'ân-ı Kerîm'de: "Andolsun ki biz Adem oğullarını üstün bir izzet ve şerefe mazhar kılmışızdır. Onlara karada ve denizde taşıyacak vasıtalar verdik, onlara güzel rızıklar verdik, onları yarattığımızın bir çoğundan (madden ve manen) cidden üstün kıldık"(6) hükmü beyan buyurulmuştur. Allahû Teâla (cc) yerde ve gökte bulunan herşeyi insana tabi kılmıştır. Daha açık bir ifade ile insan yeryüzünde Allahû Teâla (cc)'nın halifesidir.(7)

 1617 Kur'ân-ı Kerîm'de: "Muhakkak ki biz insanı güzel bir sûrette yarattık"(8) buyurulmaktadır. Buradan da anlaşılacağı üzere; zâhiren ve batınen yaratıkların en güzelidir.(9)

Savm ve salât gibi, kurabat ve taattan olan şeyi nezr eden kimseye, nezrini ifa etmek, âtideki şartlarının içtimaında - vücup tarikiyle - lâzımdır. Âyeti kerimede;

$

(1) ve hadîsi şerifte: «Kim tâat olan bir şeyi nezr ederse onu yapsın, günah olan bir şeyi nezr ederse onu yapmasın.» buyurulmuştur (2). İcmâ' dahi, taat nezirlerinin ifası, vacip olduğu üzerinedir.

Şartların birincisi: Nezr olunan şeyin cinsinden, farz bulunmaktır, (3): Namaz, oruç, sadaka gibi.

İkincisi: Nezr olunan şey, kendi için ibadet kasdi olmaktır. Abdest gibi. Başkası için olunanlar, nezr ile vâcip olmaz (4).

Üçüncüsü: Nezr olunan şey, zaten vacip olmamaktır: Beş vakit namaz (5) ve ramazan orucu ve vitir namazı gibi.

957 - Soru: Yeraltında çalışmakta olan işçiye, cuma namazı için amirinin izin vermemesi, meşru bir mazeret sayılır mı?
Cevap: İslami ölçüler dikkate alınınca böyle bir şey asla doğru görülmez. Allah'ın (cc) emri, bir kulun müsaade etmemesi ile ihmal edilemez. Gerekirse, namaz için işi terkedebilir. Fakat iş için namaz asla bırakılmaz.
958 - Behce Fetvalarından: "Cuma namazında cemaatin en az miktarı üç kişidir" (H.Ec. 1/14)
Açıklama: Hanefi mezhebinde, ihtiyar olunmuş hüküm, imamdan başka üç kişilik cemaatin bulunmasıdır. İmam Ebu Yusuf, imamdan başka iki kişiyi kafi görmüştür. Maliki mezhebinde, otuz kişilik bir cemaat olması, Şafii ve Hanbeli mezheplerine göre kırk kişilik cemaat bulunması icap eder.

Kazânın lüzumu, kaçırılmış olan maslahatı, tedarik içindir. Kefaretin lüzumu, şartlarının tahakukunda, işlenen cinayetin kemaline mebnidir ki, Cenab-ı Hakkın, gün tâyin etmiş olduğu savmın - özürsüz - o günde amden iftar ile, nakz edilmiş olmasındandır.

Kaza: Gününe gün tutmaktır.

Kefaret: Âtîdeki faslında beyan olunacaktır.

Özürsüz, amden oruç yemenin günahı, tövbe ile sakıt değil, kefarete muhtaçtır.

Soru: "Geçtiğimiz günlerde, insanın genetik şifresinin çözüldüğüne dair haberler, bütün medya'da yer aldı. İnsan ömrünün uzayacağına dair yorumlar yapıldı. Bu şifrenin kuyruk sokumu kemiğinde olduğu iddia edildi. (..) Bir mecliste bu meseleyi müzakere ederken, değişik bir iddia ortaya atıldı. Hadis-i şerif'lerde bu şifrenin adının acbü'z-zeneb olarak ifade edildiği belirtildi (..) Bu iddia doğru mudur?"

1356 - Soru: Bir kadın, yanında kocası, babası veya oğlu gibi bir kimsesi olmadan hac kafilesiyle beraber hacca gidecek olsa, haccı sayılır mı?
Cevap: Kadının, yanında kocası veya ebediyen nikah düşmeyecek derecede yakın akrabasından biri bulunmadıkça hacca gitmesi asla doğru bir hareket değildir. Bu günahı göze alarak gidecek olsa, haram işlemiş olarak farzı yerine getirmiş olur.
1357 - Ali Efendi Fetvalarından: "Kadının süt oğlu ile hacca gitmesi caiz olur" (H.Ec. 1/24)
Açıklama: Süt oğul, kendisine süt veren kadının mahremi sayıldığı için, onun ile birlikte hacca gitmesinde herhangi bir mahzur yoktur. Zira süt, emeni mahrem ve evliliği haram kılar.

Vedia´nın Tarifi

Lugatta vedia, birşeyi muhafaza etmesi için başkasına vermek an­lamına gelir. Terkeden birşeye de vedia denir. Vedia, terketmek anlamına gelen vedi kökünden gelmektedir. Nitekim şu hadîste de vedi kelimesi, terketmek (veda) anlamında kullanılmıştır:

Birtakım kimseler cuma namazlarını terketmekten ya vazgeçerler, ya­hut da Allah onların kalplerini muhakkak mühürler, sonra da kendi­leri muhakkak surette gafillerden olurlar.[1]

Vedia kelimesi şer´an, muhafaza için başkasının yanma bırakılan malın adı olduğu gibi, İyda akdinin de adıdır. Buna göre vedia, muh­terem ve hususi bir malı özel bir şekilde korumak, birini vekil kılmaktır.

675 Molla Hüsrev: "Istiska'da, cemaat ve hutbe yoktur. Istiska bir dua ve istigfardir.Çünkü Kur'an-i Kerim'de: "Rabbinizden bagislanma dileyin!. Çünkü o dogrusu çok bagislayandir. Size gökten bol bol yagmur indirsin" buyurulmustur. Allahû Teâla (cc) istiska namazini, yagmur göndermek için sebeb kildigindan; bir dua ve istigfardir. Bu sebeble, müslümanlar onu ayri ayri kilsalar caiz olur"(582) hükmünü zikretmektedir. Imam-i Azam Ebû Hanife (rha) istiskada cemaat olarak sünnet olmus bir namazin bulunmadigini beyan etmisti.(583) Esasen istiksa; ancak dua ve istigfardir. Fakat namaz kilmakta da, herhangi bir beis yoktur. Zahiriyye'de de böyledir.(584)

374 - Soru: Kireç ile teyemmüm yapmak caiz olur mu?
Cevap: Evet, kireç ve alçı ile teyemmüm yapılabilir. Zira bunlar yer cinsindendir. (Nimetü'l-İslam, 136)
375 - Soru: Bir şahıs, gusül abdesti yerine teyemmüm etmiş olsa ve bununla namazını kılsa ve daha sonra suyu bulsa yeniden gusül etmesi gerekir mi? Bu kimsenin teyemmüm ile kıldığı namazlarını iade etmesi gerekir mi?
Cevap: Gusül abdesti alır ve fakat namazları kaza etmesi gerekmez. (Büyük İslam İlmihali, Taharet bahsi, madde 229)
376 - Soru: Su ile abdest almış olan bir kimsenin teyemmüm eden kimseye iktidası sahih mi?

Riba´nın Tarifi

Lugatta riba ´artış, fazlalık´ anlamına gelir. Nitekim şu ayet-i kerime­lerde riba kelimesi bu mânâda kullanılmıştır.

Yeryüzünü kupkuru görürsün. Fakat biz üzerine (gökten yağmur) suyu indirdiğimizde canlanır, kabarır (=rebet).

(Hac/5)

Yanr üzerine yağmurun yağmasıyla toprak hareket etmeye, yüksel­meye başlar, kabarır.

Bir topluluk diğer bir topluluktan daha fazla (=erbâ) olduğu için.

(Nahl/92)

Yani sayıca ve kuvvet bakımından daha fazla olduğu için...

İnsanların mallarında, artması için verdiğiniz riba Allah katında artmaz.

(Rum/39)

Soru: "Bir sohbette, af konusu açıldı. Devlete karşı işlenen suçların affadilmediği, fakat başta cinayet olmak üzere fuhuş ve diğer yüzkırartıcı suçların affedildiği üzerinde duruldu. (..) Bir kardeşimiz: "Türkiye'de adaletin zaafa uğradığını ve zulmün geçerli dolduğunu" söyledi. (..) Mesele değişik açılardan tartışılırken bir kardeşimiz : "Öyle söylemeyin!.. Kur'an-ı Kerim'de zulüm, küfür ve şirk manasında kullanılmıştır" dedi ve bazı ayetleri delil getirdi. (..) Netice-i kelam, zülüm kavramı üzerinde anlaşmamız mümkün olmadı. Zulmün tarifi ve tasnifi nedir? Kur'an ve sünnette, hangi mahiyetleri ifade için kullanılmıştır. Keyfiyeti nedir ?" diyorsunuz

Vasiyetin Tarifi:

Luğatta vasiyet ´bağlamak, bitiştirmek1 anlamına gelir. İysâ kelimesi ,Je aynı anlamdadır. Vasiyet, ism-i mePui (vasiyet edilen şey mânâsına) . ayette kullanılmıştır:

Vasiyetlerinizin ve borcunuzun ifa edilmesinden sonra... (Nisa/12)

Vasiyet kelimesi masdar olduğunda iysâ mânâsını ifade eder ve nite­kim şu ayette de bu anîamda kullanılmıştır:

Ey mü´minler! Birinize ölüm(ün belirtileri) geldiği zaman, vasiyet anında aranızda sizden olan iki adil kimseyi şahitlik için tutun. (Mâide/106)